Terapia manualna ma swoje początki w latach 460-377 p.n.e. Przyjmuje się, że Hipokrates „przesunięcia kręgów” uznawał za przyczynę wielu chorób. W Polsce, podobnie jak w wielu krajach, terapia manualna ma swoje korzenie w medycynie ludowej. Nurt lekarski sięga dopiero początku XX w.
Terapia manualna – jest jedną z technik fizjoterapii, którą stosuje się w leczeniu narządu ruchu. Leczenie tą techniką dotyczy: mięśni, stawów i nerwów obwodowych. Terapia poprzedzona jest wywiadem oraz badaniem palpacyjnym i funkcjonalnym narządu ruchu.
Leczenie zespołów bólowych dotyczących aparatu ruchu odbywa się za pomocą rąk terapeuty.
Istotą zabiegu terapii manualnej jest usunięcie bólu. Najważniejszym celem terapii jest jednak poznanie i wyeliminowanie przyczyn powstawania bólu, a tym samym odtworzenia równowagi statycznej stawowej i mięśniowej, czyli przywrócenie prawidłowej funkcji stawów i prawidłowego napięcia mięśni.
Za pomocą specjalistycznych testów manualnych można np. precyzyjnie stwierdzić czy przyczyną bólu w okolicy barku lub pośladka jest nadmiernie napięty mięsień, czy też uciśnięty nerw, czy też zmieniony chorobowo staw. Dokładne badanie umożliwia zastosowanie precyzyjnego leczenia, a inaczej leczy się uciśnięty nerw, inaczej zwyrodniały staw i inaczej zbytnio napięty lub skrócony mięsień.
Metody stosowane przez terapeutę:
- Mobilizacja (oddziaływanie na stawy w celu poprawy i zwiększenia ruchomości)
- Manipulacja (to technika szybka, przede wszystkim uruchamiająca staw, której często towarzyszy tzw. kliknięcie lub chrupnięcie w stawie)
- Masaż
- Stretching (rozciąganie)
- Neuromobilizacja (to technika polegająca na napinaniu lub uruchamianiu włókien nerwowych przez odpowiednie kombinacje ich ustawień i trakcji)
Ponadto pacjent otrzymuje wskazania dotyczące czynności życia codziennego, m.in. najlepszej pozycji do spania, siedzenia, podnoszenia ciężkich przedmiotów itp.
Głównym celem terapeuty jest jak najszybsze przywrócenie bezbolesnych pozycji i ruchów ciała pacjenta oraz zapobieganie nawrotom dolegliwości.